Większość osób dobrze zdaje sobie sprawę z tego, czym jest leasing. Nie wszyscy jednak wiedzą, czym jest leasing zwrotny. Fakt, wydaje się on odwrotnością zasady klasycznego leasingu, ale to za mało, by dokładnie zdefiniować, czym on tak naprawdę jest.
Leasing zwrotny – na czym polega?
Z rachunkowego punktu widzenia, leasing to prosta zależność między stronami, w której pierwsza z nich deklaruje chęć posiadania ograniczonych praw rzeczowych do wybranego przedmiotu, w zamian za regularną spłatę rat leasingowych. W przypadku leasingu zwrotnego, mechanizm ten działa odwrotnie. Tu ma się do czynienia z sytuacją, w której posiadacz majątku odsprzedaje go osobie trzeciej, a następnie korzysta z niego w ograniczonym stopniu. Majątek ten od strony księgowej jest „na stanie” nabywcy, ale nadal użytkuje go zbywca.
Jak ewidencjonować leasing zwrotny?
1. Leasing zwrotny operacyjny
Umowa leasingu przybiera formę leasingu operacyjnego, jeśli sprzedaż danego dobra, ma wpływ na ostateczny wynik finansowy dla zbywcy. Dotyczy to sytuacji, gdy do transakcji doszło w oparciu o ceny rynkowe. Jeśli zatem doprowadziła ona do straty, to całe zdarzenie powinno być zewidencjonowanie w księgach w następujący sposób:
– Strona Wn konta 650 (Pozostałe rozliczenia międzyokresowe), strona Ma konta 760 (Pozostałe przychody operacyjne). W trakcie trwania leasingu zwrotnego osoba korzystająca powinna dokonywać odpisów, których wartość będzie zgodna z wysokością opłat leasingowych. Ich ewidencja będzie przebiegać następująco:
– Strona Wn konta zespołu 4 (Koszty wg. rodzajów), albo konto zespołu 5 (Koszty działalności). Strona Ma konta 650 (Pozostałe rozliczenia międzyokresowe).
Jeśli sytuacja wygląda zgoła inaczej i na skutek transakcji zbywca notuje zysk, należy przeprowadzić następujący proces ewidencji księgowej:
– strona Wn konta 761 (Pozostałe koszty operacyjne), strona Ma konta 840 (Rozliczenia międzyokresowe przychodów), Co ważne – w trakcie obowiązywania leasingu, podmiot korzystający z dóbr musi dokonywać stosownych odpisów, których wartość będzie zgodna z wysokością opłat leasingowych. Ich ewidencja będzie wyglądać następująco:
– Strona Wn konta 840 (Rozliczenia międzyokresowe przychodów), strona Ma konta zespołu 4 (Koszty według rodzajów), albo też konto zespołu 5 (Koszty działalności).
2. Leasing zwrotny finansowy
W ramach leasingu zwrotnego finansowego, zysk bądź strata będące wynikiem procedury odsprzedaży wybranych dóbr, muszą być rozliczane na bieżąco, to jest przez cały czas trwania tegoż leasingu. Co ważne, do takiej sytuacji może dojść jedynie wówczas, gdy przedmiotem umowy jest duża suma pieniędzy. W tej sytuacji księgi rachunkowe zostaną wypełnione w następujący sposób:
– W przypadku osiągnięcia zysku:
Strona Wn konta 761 (Pozostałe koszty operacyjne) i strona Ma konta 840 (Rozliczenia międzyokresowe przychodów).
– W przypadku poniesienia straty:
Strona Wn konta 650 (Pozostałe rozliczenia międzyokresowe) i strona Ma konta 760 (Pozostałe przychody operacyjne).
Koniecznie trzeba też pamiętać o tym, że wartość przedmiotu umowy istniejącej w oparciu o leasing zwrotny finansowy, musi być skorygowana o zysk bądź stratę, która została poniesiona na skutek sprzedaży. W tym przypadku stosuje się następujący zapis:
– W przypadku wystąpienia zysku:
Strona Wn konta 840 (Rozliczenia międzyokresowe przychodów) i strona Ma konta 010 (Środki trwałe).
– W przypadku wystąpienia straty:
Strona Wn konta 010 (Środki trwałe) i strona Ma konta 650 (Pozostałe rozliczenia międzyokresowe).
Podsumowanie
Rozliczenie w księgach rachunkowych leasingu zwrotnego, jest bardzo skomplikowanym procesem, który zależy przede wszystkim od tego, jaka forma leasingu została przyjęta i od tego, czy na skutek tej transakcji, miał miejsce zysk, czy też strata.
